MATISSE: de rol van neoadjuvante immuuntherapie bij ouderen met een lokaal gevorderd plaveiselcelcarcinoom

De standaardzorg voor patiënten met een lokaal gevorderd cutaan plaveiselcelcarcinoom bestaat uit uitgebreide en mutilerende operaties, die vaak worden gecombineerd met adjuvante radiotherapie. In de lopende MATISSE-studie zijn de werkzaamheid en veiligheid onderzocht van neoadjuvante immuuntherapie met nivolumab met of zonder ipilimumab bij patiënten bij wie een uitgebreide operatie is geïndiceerd. Tijdens ASCO 2023 zijn de voorlopige resultaten van deze studie gepresenteerd.

MATISSE is een lopende gerandomiseerde fase II-studie waarin patiënten met een lokaal gevorderd cutaan plaveiselcarcinoom (stadium T1-4N0-3M0 of Tx-N1-3M0) bij wie een uitgebreide chirurgische ingreep met of zonder nabestraling geïndiceerd was, werden gerandomiseerd tussen behandeling met nivolumab (3 mg/kg nivo in week 0 en 2) of behandeling met nivolumab (3 mg/kg nivo in week 0 en 2) én ipilimumab (1 mg/kg in week 0). De operatie vond plaats in week 4. De primaire uitkomstmaat was de pathologische respons op het moment van de operatie, waarbij een zeer goede pathologische respons (‘major pathological response’, MPR) werd gedefinieerd als ≤10% levende tumorcellen in het resectiepreparaat. Secundaire uitkomstmaten waren onder andere de kwaliteit van leven en de veiligheid van de behandelingen.

Resultaten

In totaal werden 50 patiënten gerandomiseerd (mediane leeftijd: 76 jaar; 32% stadium Tx-N1-3M0), van wie 26 patiënten werden behandeld met nivolumab en 24 patiënten werden behandeld met nivolumab én ipilimumab. Er ondergingen 40 patiënten een operatie met of zonder nabestraling. Bij 40% van de patiënten in de nivolumabgroep en bij 53% van de patiënten in de nivolumab-ipilimumabgroep werd een MPR bereikt.

De overige 10 patiënten zagen af van de operatie, van wie 9 patiënten naar eigen zeggen een substantiële klinische remissie hadden bereikt met neoadjuvante immunotherapie. Bij deze 9 patiënten kon de klinische remissie worden bevestigd op een FDG-PET-scan in week 4. Na een mediane follow-upduur van 12 maanden waren zij allen kankervrij. Bovendien rapporteerden zij een betere kwaliteit van leven dan de 40 patiënten die een operatie hadden ondergaan.

In totaal werd bij 50% van de patiënten in de nivolumabgroep en 61% van de patiënten in de nivolumab-ipilimumabgroep een diepe klinische respons gezien, gedefinieerd als een MPR op het moment van de operatie of een complete klinische respons bij patiënten die de ingreep weigerden. Bij 8% van de patiënten in de nivolumabgroep en bij 4% van de patiënten in de nivolumab-ipilimumabgroep traden immuungemedieerde bijwerkingen van graad 3 of 4 op. Deze bijwerkingen waren goed hanteerbaar.

Conclusie

Uit de MATISSE-studie blijkt dat neoadjuvante behandeling met nivolumab met of zonder ipilimumab leidt tot een diepe klinische respons en hanteerbare bijwerkingen bij ouderen met een lokaal gevorderd cutaan plaveiselcelcarcinoom bij wie een operatie is geïndiceerd. Volgens de onderzoekers laten de resultaten zien dat een duurzame complete klinische respons kan worden bereikt met alleen neoadjuvante immuuntherapie, waardoor een uitgebreide of mutilerende operatie met of zonder adjuvante radiotherapie mogelijk voorkomen kan worden.

Referentie

Zuur CL, et al. Towards organ preservation and cure via 2 infusions of immunotherapy only, in patients normally undergoing extensive and mutilating curative surgery for cutaneous squamous cell carcinoma: an investigator-initiated randomized phase II trial—The MATISSE trial. Gepresenteerd tijdens ASCO 2023; abstract 9507.