Kan de duur van adjuvante chemotherapie bij bepaalde patiënten met stadium III-coloncarcinoom gehalveerd worden?
Een ‘gepoolde’ analyse van 6 grote klinische studies slaagde er niet in om aan te tonen dat 3 maanden behandelen met een oxaliplatine-bevattende adjuvante chemotherapie non-inferieur is aan de standaardbehandelduur van 6 maanden. Ondanks de negatieve uitkomst van deze studie waarin de uitkomsten van 12.800 patiënten werden opgenomen, bleek dat 3 maanden behandelen met de oxaliplatine-bevattende adjuvante chemotherapie minimaal minder effectief is dan de standaard 6 maanden therapie. Bij patiënten met een laag risico op recidivering was dit verschil nog kleiner. Het kortere adjuvante schema bleek bovendien geassocieerd met een lagere incidentie van bijwerkingen. Dit was vooral het geval indien men keek naar de incidentie van neurotoxiciteit, een vaak voorkomende bijwerking van langdurig oxaliplatine gebruik. Deze studie vormt zo een stevige basis voor verdere discussies over de optimale duur van adjuvante chemotherapie bij deze patiënten.
Sinds 2004 bestaat de standaard adjuvante chemotherapie voor patiënten met stadium III-coloncarcinoom uit 6 maanden oxaliplatine-bevattende chemotherapie (FOLFOX of CAPOX). Oxaliplatine is echter geassocieerd met cumulerende neurotoxiciteit, wat kan resulteren in permanente gevoelloosheid, een tintelend gevoel en pijn. Indien de periode waarin oxaliplatine gegeven wordt, ingekort kan worden, kan dit de patiënten significante toxiciteit besparen. Ook de kosten voor de gezondheidszorg kunnen zo gereduceerd worden. De gepresenteerde studie inventariseerde de data van 6 parallel lopende gerandomiseerde fase III studies (SCOT, TOSCA, Alliance/SWOG 80702, IDEA France [GERCOR/PRODIGE], ACHIEVE, HORG) en ging na of 3 maanden adjuvante chemotherapie even effectief was als 6 maanden. De studie werd meer dan 10 jaar geleden in het leven geroepen als de IDEA samenwerking (International Duration Evaluation of Adjuvant therapy). Met een totaal van 12.834 patiënten vormt deze studie één van de grootste samenwerkingen ooit in de oncologische setting.
Patiënten in de studie werden opgevolgd gedurende een mediane tijd van 39 maanden. Indien men keek naar de totale studiepopulatie stelde men vast dat de ziektevrije overleving (‘disease free survival’, DFS) in de arm met drie maanden chemotherapie minimaal lager was dan welke men zag in de arm waar 6 maanden lang werd behandeld (74.6% vs. 75.5%; HR[95%CI]: 1.07[1.00-1.15]). Dit verschil is desalniettemin te groot om statistisch te kunnen stellen dat 3 maanden non-inferieur is aan 6 maanden adjuvante chemotherapie. Verder werden kleine variaties vastgesteld in de DFS bij gebruik van diverse chemotherapieregimes (75.9% vs. 74.8% bij gebruik van CAPOX en 73.6% vs. 76.0% met FOLFOX). In de groep patiënten met een lager risico op een recidief (gedefinieerd als een tumor die uitgezaaid was naar 1 tot 3 lymfeklieren en die de darmwand niet volledig doorboorde) was het verschil in DFS na 3 jaar nog kleiner tussen beide armen: 83.1% voor de 3 maanden durende chemotherapie versus 83.3% met de 6 maanden durende chemotherapie.
De incidentie van graad 2 of hogere graad neurotoxiciteit verschilde al naargelang het gebruikte chemotherapieregime, maar bleek systematisch hoger te zijn bij patiënten die 6 maanden werden behandeld met chemotherapie dan bij patiënten die 3 maanden werden behandeld (45% vs. 15% met FOLFOX en 48% vs. 17% met CAPOX).
Samengevat kon het primaire eindpunt van non-inferioriteit van de kortere behandeling niet aangetoond worden in deze studie. Desalniettemin was het kortere regime van 3 maanden adjuvante therapie geassocieerd met een minimaal (1%) lager percentage DFS na drie jaar ten opzichte van de standaardbehandeling van 6 maanden (74.6% vs. 75.5%). Bij patiënten met een laag risico op recidivering was dit verschil nog kleiner. Verder werd vastgesteld dat 3 maanden oxaliplatine geassocieerd was met minder neurotoxiciteit. Deze data vormen een raamwerk voor verder discussie over de risico’s en voordelen van geïndividualiseerde adjuvante therapie. Momenteel moet echter gesteld worden dat vooralsnog 6 maanden behandelen met oxaliplatine-bevattende chemotherapie de standaard moet blijven bij stadium III colonkanker. In de klinische praktijk is het echter zo dat niet veel patiënten deze 6 maanden chemotherapie vol kunnen houden als gevolg van cumulerende (neuro)toxiciteit. De duur van de adjuvante chemotherapie moet daarom een voortdurend onderwerp van overleg blijven tussen de behandelend arts en de patiënt, aldus de onderzoekers, waarbij rekening wordt gehouden met de toxiciteit die de patiënt ervaart.
Referentie
Shi Q, Sobrero A, Shields A, et al. Prospective pooled analysis of six phase III trials investigating duration of adjuvant (adjuv) oxaliplatin-based therapy (3 vs 6 months) for patients (pts) with stage III colon cancer (CC): The IDEA (International Duration Evaluation of Adjuvant chemotherapy) collaboration. Presented at ASCO 2017, Abstract LBA1.
